Yaz ve Kış “10” adımda Güneşten Koruyucu Kremler

1. Doğrusu, güneşten değil erken yaşlanma, güneş yanığı v cilt kanserine neden olabilecek güneşin morötesi (Ultraviole A-B) ışınlarından korunmak esastır. Göze oldukça zararlı olan ve cilt kanserini tetikleyen UV-C ışınları dünya atmosferinde bulunan ozon tabakasınca filtreleniyor.

2. Bu nedenle seçeceğiniz güneş kreminin geniş spektrumlu bir içeriğe (hem UV-A hem UV-B ye karşı) sahip olması gerekir.

3. UV-A güneşten gelen ışınların % 98 inden sorumludur, daha derine nüfuz eden, ısı etkisi hissedilmeyen, deri yapısını geri dönüşümü olmayacak şekilde bozarak yaşlanma belirtilerinin oluşumundan ve cilt kanserinin oluşmasından sorumludur. UV-B, güneş çarpması ve yanığına neden olur yüzeyel etkilidir, koyu lekeler oluşturan ışın tipidir.

4. Etkin korumayı sağlayacak olan bir güneş kreminin derecesi (SPF) en az 15 ve üzeri olmalıdır.

5. SPF (Sun Protection Factor) 15 olan bir kremde anlatılmak istenen bu kremin, 15X10 = 150 dakika yani 2.5 saat cildinize koruma sağlayacağıdır. SPF 60 için bu süre, 600 dakika yani 10 saattir. Bu nedenle kremlerin etkinliği SPF arttığında değil, sık ve uygun kullanımda artar. > 15 yeterlidir.

6. Krem terleme yüzme gibi aktiviteler öncesinde sık olarak ve dışarı çıkmadan 15 dakika önce sürülerek ciltten tam emilim sağlanmalıdır. Henüz “su geçirmez” güneşten koruyucu krem bulunmamakla beraber, bazı firmalar ürünlerinin bu içerikte olduğunu etiketlerine yazmaktadırlar. Su geçirmezlik özelliği taşıması için bir ürünün duş, terleme veya yüzme sonrasında en az 40 dakika sonrasında bile etkinliğini sürdürebilmesi gerekir.

7. Bu özelliklere dikkat edilmesi yanında güneşin zararlı etkilerinden korunabilmek için ilave olarak güneşten koruyucu kıyafetler, UV korumalı güneş gözlükleri, siperli şapkalar tercih edilmeli, güneş ışınlarının dik geldiği 10-16 arasında gölge yerler tercih edilmelidir.

8. Cilde zarar veren ışınların etkinliği azalmasına rağmen cildinize temas eden yoğunluğu, karlı havalarda ve özellikle kayak merkezleri gibi yüksek irtifalarda yansımayla 10-20 kat artar. Yine kumsal ve suya yakın yerlerde bu yansıma kat be kat artarak etki gösterir. Koyu cilt tipi, açık tenlilere göre SPF 4 oranında ilave koruyuculuk sağlar. Yapılan çalışmalar, cilt kanserinin en büyük tetikleyicisinin güneşten gelen zararlı UV ışınları olduğunu göstermektedir. 6 aydan küçük bebeklere güneş kremleri sürülmesi sakıncalıdır.

9. Solaryumlar da güneş gibi UV-A radyasyon üretirler. Üstelik bronzlaşmak cilt hasarının bir belirtisidir. Bununla beraber, bulutlu havalarda “güneş yok” diye düşünmemek gerekir çünkü zararlı UV ışınlarının % 80 i size ulaşır.

10. dikkat !… Bazı bilim çevrelerinde, bu kremlerin koruyuculukları ve etkinlikleri hala tartışmalıdır. Bunun bir nedeni, güneşten koruyucu kremlerin kullanımının her geçen yıl giderek yaygınlaşmasına rağmen, dünyada “cilt kanseri görülme oranında” paralel bir azalma yerine şaşılacak bir “artış” olması. Bununla beraber bu ürünlerde bulunan bir çok kimyasalın, kana, idrara, hatta anne sütüne karışarak sistemik etkilerle kimyasal kanserogenez yapabileceği tartışılan bir diğer sıcak konu. Kimyasal SPF’ler arasında parabenler, benzofenonlar, oksibenzenler, retinil palmitat, kamfor ve homosalat gibi birtakım zararlı kimyasal maddeler olduğu biliniyor. Bu kimyasalların toksik etkisi, güneşin UV ışınları kadar kanserojen etkili olabilir.

Erken yaşlanmak istemiyorsanız bronzlaşmamanızı, özellikle kış aylarına girdiğimiz bu günlerde kayak merkezlerinde ve karlı bulutlu havalarda mutlaka uygun sıklıkta güneşten koruyucu kremler kullanmanızı (> 15 yeterlidir) ve alacağınız ürünün “içeriğini sorgulamanızı” öneriyorum.