Güzel nedir? Güzel olan nedir? Güzellik nedir?
Bunları Biliyor Musunuz?, Genel
Uzun tartışmalardan sonra gelinen nokta, güzelliğin bakanın gözünde olduğunu iletiyor tartışmacılar. Öyle mi ?
Standart bir güzellikten bahsedebilir miyiz ?
Yoksa sözü edilen konu sadece bir “Uyum” olmasın sakın. Uyum güzelliğin vazgeçilmez bir parçası mı yoksa. Güzel olan mesela kalıcı olmalı mıdır, ve/ya her daim güzel (kalan) olan “kim” dir, “ne” dir, “nerede” dir ?
Efendim güzel olanı arayan estetik vazgeçilmez saç ayaklarına şu gereklilikleri koyuyor ve dolaylı olarak güzelliğin tanımını veriyor. Doğallık, Uyum ve basitlik. Yani, bir “şey” algılanırken doğalsa (yapay değilse), uyumluysa (kendi içinde ve/ya bulunduğu alanda, ortamda) ve basitse (karışık değilse) kısaca güzel olarak algılanıyor. Algı prensipleri neyi nasıl algıladığımızı gösteriyor. Basit olan, yalın olan, net olan, karmakarışık olmayan, devamlılık gösteren, bütünü tamamlayan, onunla çelişmeyen, ona rağmen varlığını sürdürme iddiası taşımayan şey-nesne-obje-canlı-kişi güzel olarak algılanır ve güzel bulunur.
Bununla beraber güzel olan, bununla yetinmeyebilir, güzeli sıradan, iddiasız, yaygın bulabilirsiniz. O zaman devreye pekiştiriciler, belirginleştiriciler, eklemeler, doğal ve kalıcı olmayan enstrümanlar girer. Güzel değildir kişi ancak iddialıdır, ateşlidir, savaşçıdır, vamp’dır, idol’dür, trendsetter’dır, line’dır, makyajlıdır, montajlıdır, yapaydır ama mutlaka geçicidir. Dikkat aradığınız güzel değil artık, eksikliğini hissettiğiniz şey güzelden bağımsız olarak nev-i şahsınıza ait ve bir yeni bütünü eksik bırakan şey. O halde “güzel” ihtiyacı hissedilen şey değildir. Lazım değildir, eksikliği varlığa engel değildir. Peki nedir ? Tamamlayıcıdır. Doğal olmadan, basit olmadan ve uyumlu olmadan da bir şey, obje veya kişi için güzel kabul edilebilir ve algılanır.
Estetik cerrahi de uygulanan tüm cerrahi ve/ya diğer yaklaşımlar güzel olmak için değil, biraz önce ispatladığım işte bu biyopsikososyal “tamamlan()mak” için yapılır. Takım elbiseyi, gömlek, onu kravat, onu kemer, onu ayakkabı, onu gözlük, onu saç, onu gülüş tamamlar. Devamında, kişinin işte bu tüm bedensel (yaş, deri, diş, saç, boy vb.) ve estetik değer yüklediği vücut ve yüz üniteleri de tek başlarına ve/ya hep beraber bu bütünün tamamlanması anlamında ve daha iyisi uyumu anlamında tamamlanma ihtiyaçları oranında güzel bulunurlar. Dikkat ediniz, yaştan, cinsiyetten, hastalıklardan bağımsız bir algı programı işliyor.
Sağlıklı olmak neden güzeldir, şimdi anlaşılıyor herhalde. Her güzelin de asla kendiliğinden sağlıklı olmayacağı gibi. En tepe noktada varlığımızı, hayatın anlamını, devamı ve bunun sürdürülebilir olmasını Sağlık sağlıyorsa, güzellik en başta ve sonunda sağlığın tamamlayıcısı olma rolü dışında tamamen kişiseldir ve elzem olamaz. Felsefede, düşüncenin güzel olanı, davranışın güzel olanından dem vurulur. Sağlıklı düşünce ve davranışın önemi sanırım şimdi daha iyi oturdu.
Madem güzellik estetik cerrahide bir hedef, her zaman akılda tutulması gereken kararkteristikleri tekrar sıralayalım, bilemiyorum bu kriterlere biri akademik bir diğeri bilimsel bir diğeri varoluşsal kararkteristikler diyerek cümleyi tamamlayarak güzelleştir mi? Ben bu ihtiyaçtan münezzeh, sıralayacağım.
1. Güzelllik, güzel olan ve güzel, kişisel ve konjonktürel bir süreçtir
2. Statik, durağan ve edilgen yapısıyla geliştirilebilir, yeniden şekillendirilebilir
3. Bunu sağlayan enstrümanların oyun bahçesinde sadece kişiye özgü algı prensiplerinin hükmü geçer
4. Bu prensiplere Gestalt Algı prensipleri denir, Almanca olan bu kelime geştalt diye okunur
5. Güzellik bilimsel olma-olmama sorunsalı ile uğraşmaz, amacı beğenmeye ve beğendirmeye hizmet etmektir, bu gerçeklik de güzelliğin kişiye özgü olduğunu ve bir standarta sahip olmadığını ispatlar
6. Standart, evrensel, her zaman ve yerde değerini değiştiren kavramlar için (kendileri zaten bir süreci ifade ediyordu) kıyaslama, karşılaştırma yapılamaz
7. Bu amaçla verilen güzel şudur, budur, bu olmalıdır, şunu içermelidir gibi yüksek oktavdan görüş ve yorumlar kimseyi bağlayamaz, emsal olamaz, uygunluğundan söz edilemez
8. Güzel olan, hangi büyüklükte bir eksikliği tamamlaması anlamında şiddetle ihtiyacı hissedilen ve sahibine biyopsikososyal ve mental doyum sağlayan bir değerdir
9. Güzellik alınıp satılamaz, kültürle olan ilişkisi ve ortak çalışma alanlarının varlığı, güzel hakkında bir kişinin yol gösterici olmasına ruhsat vermez, güzelliğin ve güzel olanın ne okulu vardır ne eğitimi (şartlara göre sadece uyum adına bir algoritması olabilir o zaman bir ekolden de söz etmek mümkün olur, ancak bu subjektif ve kıyaslanamaz süreç ile hedefi hiçbir zaman bir hiyerarşik toplum kastı ve/ya bir meslek grubunun ihdas edilmesine gerekçelendirilemez…, sözüm güzellik koçlarına)
10. Güzel olan hemen her zaman kendi içinde bir paradoks, karizma, dualite, bir bilinmeyen ve mistik bir hava taşır. Sizi manyetize eden bu çekimin, onun sık gözlenmesiyle etkisini kaybetmesinden bağımsız bu tanımlanamayan aurasına “ilahi olandan gelen” demek gerekir. Bir melodide, bir gülümsemede, bir kuşun kanat çırpışındaki ahenkte veya bir çirkinliğin tam ortasında çekilir kalırsınız bu enerjiye… Dikkat edin nedeni, güzel olan değil sadece sizin “tamamlanmanızdır”. Neden tüm bebekler güzeldir sanıyorsunuz, veya neden vefalı tüm insanlar göze güzel görünür. Çirkin anne var mıdır bir çocuğa, burnu büyük diye kızını, bebeğini dışlayan bir baba görebilir misiniz ?
Bu katman ve değerleri, altyapıyı ve arka planı bilmeden; güzel olan budur , güzellik şudur ve/ya hepsinin üstünde bir güzellik koçu titriyle gezmek, yorum yapmak sanıyorum, bu yazının yazılma nedenini paradoksal olarak tamamlamış oluyor. Estetik cerrahiyle ilgilenen herkese duyurulur.